Van alle Nederlanders is 2,5 miljoen laaggeletterd. Bijna 1 op de 5 mensen heeft dus grote moeite met lezen en schrijven! Begrijpelijke taal helpt je om je boodschap over te brengen. Dat is vooral belangrijk voor publieke organisaties en de overheid. Maar ook als je jouw dienst of product wilt verkopen, helpt begrijpelijke taal je daar bij. Hoe schrijf je begrijpelijke teksten? Met deze 5 stappen lukt het jou ook!
Wat is begrijpelijke taal?
Eerst even wat achtergrond. Onze taal kent 6 taalniveaus. A1 is het laagste niveau, C2 het hoogste. Iemand die taalniveau A1 heeft, begrijpt dagelijkse woorden en korte zinnen. Mensen met taalniveau C2 kom je vooral tegen op universiteiten en in hoge functies.
Mensen met taalniveau B1 begrijpen teksten met een heldere structuur en veelgebruikte woorden. 80% van de Nederlanders begrijpt een tekst die geschreven is op B1-niveau. Schrijf je op C1-niveau, dan is dit nog slechts 15 procent van de Nederlanders.
De overheid heeft de standaard gelegd op taalniveaus B1. Om te waarborgen dat publieke organisaties op dit niveau schrijven, stelde de overheid deze richtlijnen voor webteksten op.
Het belang van begrijpelijke taal is niet nieuw.
Ik groeide zelf op met dit beeld van een campagne van SIRE uit 1996. Het is een oud filmpje, maar toch blijft het een geweldige commercial. Juist omdat het zo herkenbaar is en ook vandaag de dag nog actueel.
We hoeven gelukkig niemand meer te overtuigen van begrijpelijke taal.
Maar dat we er nog niet helemaal zijn is ook duidelijk. De staatssecretaris van Binnenlandse Zaken besloot onlangs om meer geld vrij te maken voor het begrijpelijker maken van overheidstaal.
Begrijpelijk schrijven gaat verder dan alleen B1 schrijven. Daarom vind je hieronder 5 stappen met handige tools die je helpen bij het schrijven van een begrijpelijke tekst.
B1 schrijven, zo doe je het zelf in 5 stappen
Stap 1 bij B1 schrijven: hou het doel voor ogen.
Het doel van een tekst is meestal om de lezer tot actie te brengen. Hij of zij moet iets gaan doen of juist niet meer doen. Elke zin moet helpen om dat doel te bereiken. Helpt een zin daar niet bij? Laat het dan weg.
Bedenk dus voordat je gaat schrijven goed wat het probleem van jouw lezer is en welk belang jouw bezoeker bij de tekst heeft. Beperk je vervolgens bij het schrijven tot dat ene onderwerp.
Stap 2 bij B1 schrijven: gebruik makkelijke woorden.
Woorden op B1 niveau zijn makkelijke woorden die bijna iedereen kent. Je vindt ze via de tool: zoekeenvoudigewoorden.nl. Staat jouw woord er niet bij? Kies dan een ander woord, die vind je op synoniemen.net.
Stap 3 bij B1 schrijven: hou je zinnen kort en actief.
Maak je zinnen niet langer dan 15 woorden. En gebruik de actieve vorm, dat maakt je tekst minder wollig. Passieve zinnen spoor je op door in jouw tekst te zoeken naar de woorden “word” en “zijn”. Hoe je ze actief maakt lees je bijvoorbeeld bij De Taalwinkel.
Stap 4 bij B1 schrijven: maak je tekst scanbaar.
Begin je pagina met een samenvatting van de tekst. Geef de tekst structuur met alinea’s en hou je alinea’s kort (maximaal 75 woorden). Gebruik tussenkopjes en opsommingen. Zorg voor voldoende witruimte en gebruik afbeeldingen.
Stap 5 bij B1 schrijven: check de leesbaarheid.
Klaar met je tekst? Scan hem dan in de bijvoorbeeld in de leesniveau tool. Deze tool houdt rekening met veel van bovenstaande tips. Hiermee krijg je dus een goed beeld van de leesbaarheid van jouw tekst
Meer tools en hulp voor begrijpelijk schrijven.
- Op de website van Direct Duidelijk staan meer praktische tips en goede voorbeelden van schrijven op B1 niveau.
- Een goede online tekstschrijver let naast het B1 niveau ook op de vindbaarheid van jouw teksten in Google. Hij of zij zal ook rekening houden met de 4 type bezoekers op jouw website.
- Kan je wel wat ondersteuning gebruiken? Ik ben ervaren B1-schrijver en help je graag, neem gerust contact met me op voor een kennismaking.